تعیین ویژه فعالیت هسته های پرتوزا در خاک و ضریب انتقال آن ها از خاک به لوبیا و محاسبه ریسک ابتلا به سرطان در اثر مصرف لوبیا در ایران

زمینه و هدف: عناصر پرتوزا با گسیل تابش های هسته ای باعث بروز بیماری هایی نظیر سرطان یا ناهنجاری های ژنتیکی می گردند. بنابراین مطالعه پرتوزایی خاک و مواد غذایی و هم چنین محاسبه ریسک بروز سرطان برای مواد غذایی ضروری به نظر می رسد. مواد و روش ها: در این پژوهش، 9 رقم مختلف لوبیا شامل دانه های لوبیا، قسمت های هوایی آن و خاک زراعی آن ها جمع آوری شدند. با استفاده از روش طیف سنجی گاما و آشکارساز فوق خالص ژرمانیومی با بازدهی نسبی 30 درصد، ویژه فعالیت هسته های پرتوزا 40k 232th,226ra , و137cs در خاک و دانه ی لوبیا و قسمت های هوایی آن تعیین گردید. یافته ها: مقدار آهنگ دوز جذبی در هوا در ارتفاع یک متری از سطح خاک در محدوده 23/77 تا 78/112 بر حسب نانوگری بر ساعت محاسبه گردید. مقدار دوز موثر جذبی سالیانه ناشی از مصرف لوبیا در کشور برای هر فرد بالغ در محدوده 14/122 تا 86/905 برحسب میکروسیورت در سال به دست آمد. ضریب ریسک ابتلا به سرطان برای ارقام مختلف لوبیا در محدوده 5-10×87/1 تا 4-10×59/1 تغییر نشان داد که کمتر از حد اکثر مقدار مجاز یعنی 3-10 است. نتیجه گیری: ویژه فعالیت هسته های پرتوزا در نمونه های خاک بیشتر از میانگین جهانی می باشد. مقدار دوز جذبی ناشی از مصرف لوبیا برای بیشتر ارقام آن از مقدار متوسط جهانی بیشتر است. ضریب ریسک ابتلا به سرطان ناشی از مصرف لوبیا کمتر از حداکثر مقدار مجاز می باشد و مصرف لوبیا خطری برای سلامتی افرد ندارد.